شاید شما هم اسم فن را شنیده باشید، اما آیا میدانید که این فن در لپ تاپ چگونه کار می‌کند؟ آیا فن به تنهایی لپ تاپ شما را خنک می‌کند یا قطعه دیگری نیز کمکش می‌کند؟ در این مقاله ما به معرفی کامل فن لپ تاپ و نحوه کار آن می‌پردازیم و با انواع آن شما را آشنا می‌کنیم. نکات مهمی که درباره نگهداری از این قطعه باید بدانید را به شما متذکر می‌شویم. در ادامه روش‌هایی را به شما معرفی می‌کنیم که سریعاً از خرابی فن خود آگاه شوید. اگر فن شما خراب شود، یک راهنمای کامل از خرید تا تعویض آن برای شما گردآوری شده است. تا انتهای ای مقاله با ما همراه باشید تا به صورت کامل با فن لپ تاپ آشنایی پیدا کنید.

فن یا خنک کننده لپ تاپ

فن لپ تاپ، یکی از قطعات مهم دستگاه می‌باشد که وظیفه خنک نگه‌داشتن قطعات داخل را در حین کار دارد. بطور مثال فن لپ تاپ دل Studio 1558 برای خنک نگه داشتن اجزای داخلی این لپ تاپ در ساختار مادربرد آن تعبیه شده است. زمانی که دمای لپ تاپ بالا رفته و گرم می‌شود، فن شروع به‌کار می‌کند. گرمای چیپ های CPU و GPU (پردازنده و گرافیک) از طریق هیت سینک گرفته‌شده و فن آن را به بیرون منتقل می‌کند. فن برای جلوگیری از آسیب دیدن قطعات، دستگاه را خنک نگه می‌دارد. در بسیاری از موارد، افراد در نگه‌داری، تعمیر و تعویض خنک‌کننده لپ تاپ سهل‌انگاری کرده و با بالا رفتن دما و عدم عملکرد صحیح فن، دستگاهشان آسیب می‌بیند. پس اگر فن لپ تاپ شما مشکل دارد، هر چه زودتر به آن رسیدگی نمایید.

مشخصات فن لپ تاپ

بخش‌های مهمی در فن لپ تاپ وجود دارد که باعث تفاوت در آن‌ها می‌شود. در زمان خرید فن لپ تاپ باید به این بخش‌ها دقت داشته باشید. این نکات به شرح زیر است؛

ولتاژ فن لپ تاپ

فن های لپ تاپ در دو نوع 3 ولت و 5 ولت هستند. در زمان خرید فن برای لپ تاپ خود به ولتاژ آن توجه داشته باشید. همچنین در زمان تست فن، به ولتاژی که بر روی فن ثبت‌شده است دقت نمایید. اگر در زمان تست به فن 5 ولت، ولتاژ 3 ولت وصل شود، فن کار نخواهد کرد. همچنین اگر به فن 3 ولت هم ولتاژ 5 ولت وصل شود، فن می‌سوزد و از کار می‌افتد.

جای پیچ لپ تاپ

جای پیچ بر روی فن ها ممکن است متفاوت باشد، به‌طوری‌که 2 فن به‌طور کامل با هم مشابه هستند ولی جای پیچ آنها فرق دارد. درصورتی‌که اشتباه خریداری نمایید به دستگاه شما متصل نخواهد شد.

تعداد سیم فن لپتاپ

فن لپ تاپ از طریق یک کابل به مادربرد دستگاه متصل می‌شود. این کابل در دو نوع 3 سیم و 4 سیم می‌باشد. ممکن است یک مدل فن، هم نوع 3 سیم داشته باشد و هم 4 سیم. درصورتی‌که فن با تعداد سیم اشتباه تهیه نمایید، بر روی لپ تاپ شما قابل‌استفاده نخواهد بود.

تعداد پره‌ها لپ تاپ

تعداد پره‌ها می‌تواند در انواع فن متفاوت باشد. اما توجه داشته باشید که تعداد پره تأثیری در مقدار خنک کردن دستگاه ندارد.

تفاوت فن های لپ تاپ OEM و ORG

منظور از فن ORG، فن اصل و اورجینال است. فن OEM غیر اصل می‌باشد.

نکات نگهداری فن لپتاپ

فن‌های لپ تاپ می‌توانند در صورت سهل‌انگاری در نگهداری، به‌راحتی خراب شوند. در این صورت شما باید هزینه کرده و یک خنک کننده جدید خریداری نمایید. برای اینکه فن لپ تاپ شما عمر بیشتری داشته باشد، حتماً نکات زیر را در نظر داشته باشید؛

• دستگاه خود را از مایعات دور نگه‌دارید.
• به‌هیچ‌وجه ضربه‌ای به فن و لپ‌تاپ وارد نکنید.
• دریچه و محفظه‌های لپ تاپ را تمیز نگه‌دارید تا هوا به خوبی وارد و خارج شود. از قرار دادن دستگاه خود بر روی سطوح کثیف و پر از گردوغبار و پرز، خودداری نمایید. زیرا عملکرد فن به‌مرورزمان مختل شده و به‌درستی خنک نخواهد کرد.
• برنامه‌های غیرضروری را ببندید؛ برنامه‌هایی که فعال هستند و هیچ کاری با آن ندارید را ببندید، زیرابه دلیل پردازش آن برنامه‌ها، دستگاه گرم خواهد شد و فن برای مدت‌زمان طولانی‌تری کار خواهد کرد. با بستن برنامه‌های غیرضروری ، هم عمر فن لپ تاپ و هم عمر دستگاه شما بیشتر خواهد شد و نیاز به خرید فن لپ تاپ پیدا نخواهید کرد.
• از کول پد یا (پایه خنک کننده) استفاده نمایید. اگر شما از برنامه‌های گرافیکی و سنگین استفاده می‌کنید، فن لپتاپ شما به‌تنهایی برای خنک کردن دستگاه، پاسخگو نخواهد بود. همچنین در فصل‌های گرم سال ، ممکن است به دلیل هوای گرم، عملکرد دستگاه شما کند شود. استفاده از پایه‌های خنک‌کننده ، عمر لپ‌تاپ شما را نیز افزایش می‌دهد و از آسیب‌های احتمالی به دلیل گرما، جلوگیری می‌کند.
• از خمیر سیلیکون استفاده نمایید. این خمیر، از جنس پلیمر بوده و بر روی CPU و GPU قرار می‌گیرد. از این خمیر برای انتقال گرما از قطعه کننده گرما به گرمابر استفاده می‌شود.

روش های تشخیص خرابی فن لپ تاپ

راه‌های زیر، روش‌های بسیار آسانی است که می‌توانید فن لپ تاپ خود را بدون باز کردن دستگاه تست نمایید؛

• گوش دادن به صدای فن؛ فن در بهترین حالت عملکرد خود، با کمترین لرزش و کمترین صدا کار می‌کند. اگر صدای عجیبی می‌شنوید باید فن خود را دقیق‌تر بررسی نمایید.
• دست خود را جلوی فن قرار دهید و باد خروجی را لمس کنید. فن سالم، هوا را به خوبی از محفظه‌ها خارج می‌کند. حال اگر مشکلی وجود داشته باشد، باد به خوبی خارج نمی‌شود و شما بایستی مشکل را رفع نمایید.
• از طریق نرم افزارهای مخصوص می‌توانید دمای لپ تاپ خود را بررسی کنید؛ اگر دمای لپ تاپ شما به‌صورت غیرعادی بالا می‌رود، می‌توان گفت که فن شما به مشکل خورده است.

علائم خرابی خنک کننده لپ تاپ

• فن لپتاپ صدای غیرعادی بدهد.
• یکی از علائم خرابی فن لب تاپ، خاموش شدن بدون دلیل و ناگهانی دستگاه می‌باشد.
• دستگاه به‌طور عجیبی داغ می‌شود ، به‌طوری‌که فن قادر نیست دمای آن را کاهش دهد.

دلایل از کار افتادن فن لپ تاپ

در اینجا قصد داریم به چند دلیل احتمالی برای کار نکردن فن اشاره نماییم.

• انباشته شدن گرد و غبار

یکی از بیشترین دلایل از کار افتادن فن لپ تاپ، میتوان به انباشته شدن گرد و غبار در لا به لای پره های فن اشاره کرد که این اتفاق موجه از کار افتادن فن و داغی بیش از حد لپ تاپ میشود که با انجام سرویس فن منظم و اصولی کاربران میتوانند از بروز خرابی های احتمالی لپ تاپ خود جلوگیری نمایند.

• نقص مادربرد لپ تاپ

در برخی موارد ممکن است فن دستگاه از لحاظ عملکردی سالم باشد اما هنگامی که بر روی مادربرد لپ تاپ قرار میگیرد غیر فعال شود که این ممکن است به علت نقص در مادربرد لپ تاپ باشد زیرا یکسری خازن و قطعات دیگر بر روی مادربرد لپ تاپ جهت تامین انرژی لازم برای عملکرد فن قرار گرفته است.

• موقعیت مکانی نامناسب

سطوح صاف و محکم بهترین سطح برای قرار گیری لپ تاپ میباشد زیرا سطوحی مانند فرش، موکت و پتو سبب جمع شدن پرز در اطراف فن شده و باعث از کار افتادن آن خواهد شد.

• نوسانات الکتریکی

یکی دیگر از دلایل از کار افتادن فن میتواند به علت نوسانات الکتریکی باشد که در این مواقع میتوانید با ری استارت نمودن سیستم، عملکرد را به حالت اولیه درآوردید که این درحالیست که ممکن است این قطع شدن به دلیل دمای بالای لپ تاپ رخ دهد.

• میزان شارژ کم باتری

کار نکردن فن به دلیل شارژ کم باتری، یکی از موارد خیلی نادر میباشد و این در حالیست که شارژ باتری دستگاه به کمتر از 20% رسیده باشد و دستگاه به دلیل کم بودن شارژ و ضعف قدرت باتری، بدون هیچ خطایی، عملکرد فن متوقف شود. توجه نمایید که این مشکل بیشتر در دستگاه های برند ASUS ممکن است رخ دهد.

خرید و قیمت فن لپ تاپ

فن‌های بسیاری در بازار موجود می‌باشد که هرکدام برای یک نوع دستگاه ساخته‌شده است. این فن‌ها انواع مختلفی داشته و در ابعاد متفاوت طراحی می‌شوند. شما بایستی مدل دقیق دستگاه خود را بدانید و متناسب با آن، اقدام به خرید فن لپ‌تاپ نمایید. اگر در تشخیص مدل لپ تاپ و فن مناسب با دستگاه خود مشکل‌دارید، می‌توانید از طریق تماس با ما، با کارشناسان ما ارتباط برقرار کرده تا شما را در خرید فن مناسب راهنمایی نمایند. بسیاری از فن‌ها مشابه یکدیگر هستند و تنها تفاوت آنها می‌تواند در ولتاژ ، آمپر ، تعداد پره‌ها و تعداد سیم آنها باشد. در برخی مدل‌ها مثل فن لپ تاپ DELL 1558 مدل گرافیک دار و بدون گرافیک متفاوت هستند. پس در هنگام خرید به آن توجه داشته باشید.

نکات تعویض فن لپ تاپ

زمانی که فن جدید خریداری کردید و به مرحله تعویض می‌رسید، نکات زیر را در نظر داشته باشید ؛ تعویض فن لپتاپ نیاز به آشنایی لپ تاپ دارد؛ چراکه برای تعویض، بایستی لپ تاپ خود را بازکنید. پس اگر توانایی آن را ندارید، به مراکز فنی و یا تعمیرگاه‌های معتبر مراجعه نمایید.

• قبل از شروع، حتماً لپ تاپ را از برق بکشید و باتری آن را خارج نمایید.
• قاب کف دستگاه را باز نمایید.
• در برخی لپ تاپ ها برای تعویض فن ، نیاز است که مادربرد دستگاه بازشده و سپس فن جداسازی شود.
• پس از تعویض فن، لپ تاپ را با روشن کردن آن به مدت 15 دقیقه آزمایش کنید. اگر صدایی از فن شنیدید یا لپ تاپ بعد از دقایقی خاموش شد ، حتما آن را خاموش کرده و به تعمیرگاه ببرید.
• اگر بعد از آزمایش صدای فن عادی بود و لپ تاپ به درستی کار کرد، می‌توانید از لپ تاپ خود استفاده کنید.

انواع فن لپ تاپ

فن لپ تاپ اپل (Apple) فن لپ تاپ اچ پی (hp) فن لپ تاپ ایسر (Acer) فن لپ تاپ ایسوس (Asus) فن لپ تاپ توشیبا (Toshiba) فن لپ تاپ لنوو (Lenovo) فن لپ تاپ ام اس آی (MSI) فن لپ تاپ دل (DELL) فن لپ تاپ سونی (Sony) فن لپ تاپ فوجیتسو (Fujitsu)

کلام آخر

این قطعه کوچک، کار بسیار مهمی را در لپ تاپ انجام می‌دهد و از خرابی قطعات جلوگیری می‌کند. فن لپ تاپ و انواع آن را به شما معرفی کردیم. روشی به شما آموزش دادیم تا خرابی خنک کننده را تشخیص دهید. درصورتی‌خرابی این قطعه، شما نیاز به خرید یک فن لپ‌تاپ جدید داشتید، حتماً راهنمای کامل آن را بخوانید. در نگهداری این قطعه کوشا باشید و موارد ذکرشده در این رابطه را به‌دقت بخوانید تا از هزینه‌های اضافی جلوگیری نمایید. امیدوار هستیم این مطلب برای شما مفید واقع‌ شده و شما را راهنمایی کرده باشد. در صورت بروز هرگونه مشکل می‌توانید با کارشناسان ما، از قسمت ارتباط با ما در تماس باشید.